4 İş Kolik Arkadaş
Sohbet Ediyor.
Konu: Pırlantanın
gerçeğini, sahtesini nasıl fark edelim?
Kemal: Diğer yazılarımız gibi, “Pırlanta
Sertifikasyon Sürecini” Kazan& Kazandır Eylem Planı “KAKEP”
uygulamalarıyla keşfedeceğiz.
Serdar: Çok
şaşıracaksınız! "Tek taş sertifikalarının çoğu geçersiz"(1)
- UYANIŞ: “Bilinç Dışı Körlükten Kurtul”
İstanbul Kuyumcular Odası Gemoloji Laboratuvarı'ndan şoke
eden açıklama! Tek taş sertifikalarının çoğu geçersiz!
Pazardan domates alırken gösterdiğimiz özeni tek taş,
pırlanta, mücevher alırken gösteriyor muyuz?
Elinizde, uluslararası geçerliliği olan bir sertifika yoksa paranız boşa
gitmiş olabilir. Laboratuvara şüphe için getirilen kıymetli taşların
yaklaşık % 90 sahte veya kalitesiz olduğu
anlaşılmış!
Can: Kıymetli
taşların yanında verilen, Cem Yılmaz’ın deyimiyle Jan Janlı sertifikalar
geçerli değil! Kuyumcular Odası bünyesinde hizmet veren Türkiye Gemoloji
Laboratuvarı sınavından geçemediler. Laboratuvar, söz konusu sertifikaların
yüzde 90’ının geçersiz olduğunu tespit etti.
Caner: Gazete Haber
Türk’ten Hasan Örnek oğlu çok çarpıcı bir habere imza atmış! İstanbul Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle 2 yıl
önce açılan Türkiye Gemoloji Laboratuvarı var. Değerli takı ve aksesuarı
inceliyor; sertifikalarına uygunluğunu kontrol ederek pek çok dolandırıcılığı
ortaya çıkarıyor.
2. AMAÇ: “Kazan& Kazandır Amaçlarını Belirle”
Kemal: 0,3 karat’
ın üstünde olan taşlarda uluslararası geçerli sertifikasyon zorunlu! Önerim 0,3
karat altındaki kıymetli taşlarda Türkiye Gemoloji Laboratuvarının
sertifikasyon hizmeti vermesi yönünde! Bu başta kurumsal kuyumcular ve biz
müşteriler olmak üzere tün taraflar için bir kazan& kazandır önerisi olur.
Serdar: Çok
yerinde bir öneri! Katılıyorum. Değerli taşların kalite ve fiyatını ‘4C’
kriteri belirliyor.
·
Kesim
·
Ağırlık
·
Berraklık
·
Renk
Ağırlığı ve parlaklığı direkt etkileyen kesim de fiyatta en
önemli kriterlerden biri! Pırlantanın rengi ne kadar beyaz ve berraksa o kadar
kıymetli. Peki, mücevherin 4C kriterlerini nereden öğreniyoruz? Kalite onay belgesi
sayılan sertifikalardan!
Can: Değerli
taşların gerçek değerini detaylı olarak anlatan sertifika, 4C’nin yanında taşın
cilalanma kalitesi ve simetrisi gibi özelliklerine de yer veriyor. Pek çok
yerli firma kendi hazırladığı kartları sertifika olarak müşterilerine sunuyor. Bu
sertifikaların uluslararası geçerliliği yok.
Serdar: Taşın büyüklüğü 0,3 karattan
büyükse uluslararası geçerli bir sertifika şart. Benim önerim 0,3 karattan küçükse
Türkiye Gemoloji Laboratuvarının sertifikası şart olmalı! Böylece dünyanın her
yerinde satılabilir. Yoksa şahsen ben para vermem doğrusu. Laboratuvara gelen
taşların % 90 sahte veya kalitesi düşük çıkması, bu görüşümün kanıtı.
3. HEDEF: “Hedefini Duyur”
Kemal: "O
kadar çok mağdur var ki!” Çok şaşırtıcı! Türkiye Gemoloji Laboratuvarı’nda
uzman gözler, bazen bin liralık, bazen fiyat biçilemeyen parçaları inceleyip
paha biçiyor. Dava konusu mücevher ve takılar da bu laboratuvardan geçiyor.
Serdar: İstanbul
Kuyumcular Odası Başkanı Norayr İşler anlatıyor; Vatandaşlar aldıkları takıları getirip Türkiye
Gemoloji Laboratuvarı’nda inceletebilir. Gerçek değerini tespit ettirebilirler.
Kuyumcuların verdiği bilgi kartları, sertifika değildir. Sadece bir kâğıt parçasıdır.
Can: Başkan işler,
bir müşterilerinin getirdiği 5 taş yüzük ve kuyumcu tarafından verilen
sertifikayı örnek gösteriyor. Başkan işler’ e göre, kendilerinin hazırladığı sertifika ile
kuyumcunun verdiği kart alakasız!
“O yüzüğün satış fiyatı 3 bin dolar civarı. Başkan işler’ e
göre ise, taş çatlasa, en fazla bin 750 dolar. Aradaki fark kuyumcunun cebine
gidiyor. Bu konuda o kadar çok mağdur var ki!”
Caner: Önerim satın
almış olduğunuz 0,3 karat tan küçük kıymetli taşları Türkiye Gemoloji
Laboratuvarı’nda sertifikalandırın. Ücreti kuyumcuya ödediğiniz yanında çok
ufak bir bedel! Sonrada kuyumcunuza geri dönüp varsa aradaki farkı talep edin. Sahte
çıkarsa, sertifikasyon bedelini de kanunen alma hakkınız var.
Lütfen hakkınızı aramayı yarına bırakmayın. Vazgeçmeyin, Ertelemeyin, Üşenmeyin. Sorun
çıkarsa kuyumcular odası, tüketici hakem heyeti ve tüketici mahkemelerinde
hakkınızı arayabilirsiniz.
4. STRATEJİ: “Hedefe Uygun Strateji Seç”
Kemal: 0,3 karat
tan büyük kıymetli taşlarda ise aşağıda anlatacağım şekilde uluslararası sertifikasyon
sorgulaması yapmanız gerekiyor.
Serdar: Yukarıda
750 $ lık pırlantayı, 3000 $ a satan kuyumcuya ne mi oldu? Çok şaşıracaksınız!
Başkanın anlattığına göre süreç şöyle ilerlemiş; “Kadın
eşinin kendisine sentetik bir yüzük aldığını zannederek çok üzülmüş. Ama eşinin
de bundan haberi yokmuş”. “Adam pırlanta parası ödemiş. Başkan devreye girerek
kuyumcuyla müşteri arasında uzlaşma sağlıyor. Laboratuvar bu sertifikaları çok
küçük fiyatlara veriyor.” Uykunuz kaçacağına sertifika alın.
Can: Dünyada
değerli taşlar için sertifika veren Gemoloji Enstitüleri’nin başında, GIA
sertifikası veren Amerika Gemoloji Enstitüsü geliyor. 1931’de kurulan sivil
örgüt, 4C kuralının da babası.
Caner: Diğer uluslararası
sertifika kuruluşlarını da sayalım;
·
Belçikalı HDR Antwerp
·
Uluslararası Pırlanta Laboratuvarı (IDL),
·
Avrupa Gemoloji Laboratuvarı (EGL),
·
Uluslararası Gemoloji Enstitüsü (IGI)
·
Amerikan Gemoloji Derneği Laboratuvarları (AGSL)
Kemal: Birde kendi
sertifikaları çok itibarlı olduğu için ayrıca sertifika aranmayan markalar var.
Bunlar arasında;
·
Cartier,
·
Tiffany,
·
Bulgari
Markaları başta geliyor.
Serdar: Yalnız çok
önemli bir kural var. Sertifika kimden olursa olsun, aşağıda anlatacağımız
şekilde doğrulanması gerekiyor.
5. RİSK YÖNETİMİ: “Dinamik Önlemler Uygula”
Can: Pırlanta, ışıltıları ile kadınları büyüleyip
evlilik tekliflerinde başrolü kaptığından beri en çok tercih edilen değerli taş
olma unvanını taşıyor. Peki, Pırlanta nedir? (2)
Pırlanta, birkaç
yüzü yontulmuş elmastır. Elmas ve
pırlanta iki ayrı değerli taş değildir. Onlar aynı taştır. Elmas, pırlantanın
işlenmemiş halidir. İngilizce pırlanta anlamına gelen "diamond"
kelimesi, Yunanca fethedilemez anlamında "ademas" kelimesinden
türetilmiştir. Bu ne kadar kıymetli olduğu delilidir. Mücevher haline getirilen
pırlantaların sadece %5'inin 1 karat ve üstündedir. Bu nedenle, büyük tek taş yüzükler
pahalıdır.
Caner: Karat ne
demek dediğini duyar gibiyiz. Karat "Carob" yani keçiboynuzu tohumu
manasına gelen bir kelimeden gelmektedir. Kıymetli taşların ağırlık ölçüsü
olarak kullanılıyor. Eski çağlarda kıymetli taşların ağırlıklarını ölçmek için kullanılıyordu.
Keçiboynuzu tohumlarının ağırlıkları, son derece hassastır.
Caner: Her bir keçiboynuzu tohumu, boyutlarından bağımsız olarak
0,2 gram ağırlığa sahiptir. Bu sebeple uzun yıllar altın ve değerli taşların
ağırlığını böyle hesaplandı. Günümüzde de 0,2 gramın karşılığı 1 karat olacak
şekilde, değerli taşların ağırlıklarını belirleniyor.
6. TEKLİF: “Sektör Aktörlerine/Oyuncularına Ret
Edilemeyecek Teklifler Getir”
Serdar: Değerli taş
almadan önce fiyatını nasıl pazarlık edeceğiz? Elmas ve pırlanta gibi
ışıltıları ile ön plana çıkan değerli taşların kalitelerini belirleyen pek çok
husus bulunuyor. Pırlanta alırken nelere dikkat etmeli sorusu senin de aklından
geçiyorsa değerli taşların kalitesini belirleyen 4C kuralını öğrenerek işe
başlayabilirsin.
·
Kesim (cut),
·
Ağırlık (carat),
·
Berraklık (clarity) ve
·
Renk (color)
Bu kriterlerden oluşan 4C kuralı odağında, pırlanta( tüm
değerli taşlar) alırken fiyat pazarlığı yapabilirsiniz.
·
Pırlantanın rengi
(color) ne kadar beyaza yakınsa fiyatı o kadar yükselir.
·
Pırlantanın içinin temizliği (clarity), berraklık
seviyesi fiyatını arttırır.
·
Doğada küçük parçalar halinde bulunabilen elmas,
nadiren büyük karatlarda çıkarılır. karatının büyüklüğü(carat), artarken,
fiyatı artar.
·
Bir pırlantanın kesimi (cut), direkt olarak parlaklığını ve fiyatını arttırır.
7.
PAYLAŞIM: “Kazandığından Fazla Kazandır”
Kemal: Pırlanta
satın almadan evvel en başta büyüklüğüne karar vermek seçim yapmanı
kolaylaştırabilir. Sonrasında alacağın pırlantalı
alyans, kolye, küpe ya da tek taş için ayırdığın bütçe seçim için kendine
bir yol çizmeni sağlayabilir. Kesim, berraklık ve renk kriterleri en yüksek seviyede
olan pırlantalar için ciddi bütçeler ayırmak gerekiyor.
Can: Eğer
kalitede bir pırlanta için yeterli bir bütçen bulunmuyorsa bazı özelliklerinden
feragat etmen gerekebilir. Pırlantanın ışıltısına direkt etkide bulunan kesim
en önemli kalite standartlarından biri olarak kabul ediliyor. Pırlanta rengi ve
iç temizliğinden bir miktar ödün versen de iyi bir kesimden vazgeçmemeni
tavsiye ediyoruz.
Caner: Pırlanta
ve diğer değerli taşlar için 4C kuralı çok önemli dedik. Peki, satın alacağın
taşın bahsedilen özellikleri taşıyıp taşımadığından nasıl önemli olabilirsin?
Bu aşamada mücevherin bir nevi kimliği görevi gören mücevher sertifikası
devreye giriyor.
Kemal: Mücevher
Sertifikası Hangi Bilgileri Barındırıyor?
Pek çok uzman tarafından 4C kuralına +1 olarak eklenmesi
gerektiği düşünülen sertifika, değerli taş almayı düşünenlerin aklındaki
soruları silmelerine yardımcı oluyor. Sertifika nedir sorusu satın alınan
pırlanta ve diğer değerli taşların gerçek değerini detaylı olarak anlatan bir
kalite belgesi olarak cevaplanabilir.
Serdar: Pırlanta
sertifikası, 4C kriterleri yönünden taşın özelliklerini barındırıyorken taşın
cilalanma kalitesi ve simetrisi gibi özelliklere de ayrıntılı bir şekilde yer
veriyor. Kesim derecesi, şekil bilgileri, taşın sertifikalandırıldığı tarih ve
rapor numarası gibi bilgiler de sertifikada yer alan bilgiler arasında
bulunuyor.
Can: Bağımsız bir
taşbilim enstitüsü tarafından verilen pırlanta ve mücevher sertifikaları,
alanlarında uzman taş bilimcilerin çeşitli teknik aletler yardımı ile taşı
detaylıca incelemeleri sonucunda ortaya koydukları bir rapor görevi görüyor.
Takı üzerinde yer alan pırlanta ve değerli taşların büyüklüğü 0,3 karata
kadarsa üreticilerin kendi oluşturdukları sertifikalar yeterli olarak görülse de,
şahsen Türkiye Gemoloji laboratuvarının sertifikası olmayan bir tek taşa para
vermezdim.
Caner: Versem
dahi kullanmadan evvel laboratuvara götürüp 50-100 lira karşılığı kuyumcunun
verdiği sertifika değerleriyle uyumlu olduğunu sorgulardım. Kuyumcu olsam ürünlerimin
tamamında Gemoloji laboratuvarının sertifikası olduğunu duyurarak, rekabette
öne geçmeyi düşünürdüm.
8. TAKTİKLER: “Ortaklaşa Kazandıran Taktikler Uygula”
Kemal: Eğer satın
almayı düşündüğün aksesuarda 0,3 karatın üstünde bir değerli taş kullanıldıysa
satın aldığın kuyumcudan uluslararası geçerliliği olan bir sertifika talep
etmen gerekiyor.
Serdar: Sertifikanın
pek çok konuda alıcıyı koruduğu bilinen bir gerçek! Pırlanta sertifikası ne işe
yarar diye soruyorsan, satış yaparken değerini belgelemene yardımcı olacağını
bilmek önemini anlamana yardımcı olabilir. Herhangi bir hırsızlıkla karşı
karşıya kaldığında sertifikan seni korumaya da devam ediyor.
Can: Sertifikası olmadığı
için pırlanta ve diğer değerli taşlarla üretilen aksesuarları satamayan
hırsızlar, kuyumcuların sertifikasını kontrol etmek istemesi üzerine yakayı ele
veriyor. Uluslararası geçerlilikte sertifikalı pırlanta satın aldığında,
dünyanın dört bir yanında pırlantanın senin olduğunu da belgelemiş oluyorsun.
9. KURALLAR: “Kazan& Kazandır Kurallarından Ödün Verme”
Caner: Uluslararası
Mücevher Sertifikası, bir pırlantanın parmak izi gibidir. Raporlar pırlantanın
değerine direkt olarak etki ettiğinden, rapor dokümanlarında da çeşitli suiistimallerin
yaşanabilme ihtimalini ortadan kaldırılmıştır. Örneğin, HDR Antwerp'in bir
pırlantayı derecelendirdiği raporları, mercek ve UV ışığı ile görülebilecek
üstün güvenlik unsurları içeriyor:
Mikro Yazı:
Sertifika kutusu üzerinde yer alan siyah çizgilerde mikro ölçekte, 10X mercekle
görülebilecek "HRD Antwerp" ismi yazılıdır.
Floresan İzler:
Derecelendirme raporunun bütünü yalnızca UV ışığı altında görülebilecek
floresan lifler ve işaretler içerir. Benzer güvenlik işaretleri günümüzde banka
senetleri üzerinde bulunuyor.
Satır Yapısı:
Kutu içine yerleştirilen güvenlik çizgisi, raporun kopyalanma riskine karşı
güvenlik sağlıyor. Kopyalandığı takdirde, yazı okunabilir ancak geometrik
düzeni bozuluyor.
Kabartmalı Logo:
3 boyutlu tasarıma sahip HRD Antwerp logosu derecelendirme raporunun ön yüzünde
yer alıyor. Bu kabartma, raporun arka yüzünden görünmüyor.
Filigran:
Filigranlı HRD Antwerp logosu ancak ışığa tutulduğunda görülebiliyor.
Güvenli Kâğıt:
Derecelendirme raporu kâğıtları HRD Antwerp için özel olarak üretiliyor ve
numaralandırılıyor.
Kurum aynı zamanda sertifikalandırdığı her ürünün
kayıtlarını dijital ortamda da muhafaza ediyor. my.hrdantwerp.com adresinden,
ürün sertifika/rapor numaranız ile ürün bilgilerinizi teyit edebilirsiniz.
Can: GIA
Sertifikasını tanıyalım;
GIA Sertifikası, 1931 yılında Amerika’da kurulan firma
tarafından verilmektedir. Dünya standartlarına uygun olarak pırlantanın
gerçekliğini ve kalitesini ortaya koyar. GIA, Uluslararası Derecelendirme
Sistemi’nin öncüsüdür.
Bu derecelendirme sayesinde, pırlantaların üzerine bir seri numara işlenir. Bu seri numaraları ile
sertifikalar kıyaslanır ve sertifikanın doğruluğu kanıtlanmış olur. Ürünün
üzerindeki seri numarası pırlantanın kemer kısmına işlenir.
Uluslararası platformda kabul görmüş olan GIA Sertifikası
bulunan her ürün orijinaldir ve gönül rahatlığıyla satın alınıp,
kullanılabilir. Eğer sertifikadan şüphe edersek, GIA’nın kendi internet
sitesinde bulunan seri numarası arama adımından elimizdeki ürünün seri
numarasını girerek doğruluğunu öğrenmiş oluruz.
10. SÜREKLİ İYİLEŞTİRME”KAİZEN” “Hedefleri sürekli iyileştir”
Kemal: GİA tarafından
sınıflanmış bir sertifika ve bu sertifika ile birlikte verilen numaranın taşa
işlenmesi ile uluslararası geçerlilik kazanmaktadır. Örneğin, taşımıza hemen
her ülkede geçerli ve doğru bir sınıflandırma sağlayan bu numarayı nasıl
göreceğiz nasıl bakacağız?
Bu yazı taşın kemer kısmına yazılmaktadır. Hiç bir şekilde
silinmemektedir. 20x veya daha fazla yakınlaştırma ile net bir şekilde
okunmaktadır. Bu numara aşağıdaki linkten de kontrol edilebilir. Taşın (Türkçe adı Amerikan taş enstitüsü) olan
GİA laboratuvarı tarafından incelendiğini belirtilen özelliklerde olduğunu
kanıtlar (http://www.gia.edu/report-check-landing)
Can: Sözün özü,
pırlanta taş uluslararası güvenirlikte bir laboratuvar tarafından
sınıflandırılıp bu sertifikasyon bilgileri taşa silinmeyecek şekilde yazılmalıdır.
Taşın yanında verilen bütün belgeler hikâyeden ibarettir.
Faydalanılan kaynaklar:
(1)https://www.gzt.com/hayat/cok-sasiracaksiniz-tek-tas-sertifikalarinin-cogu-gecersiz-2786995
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder