4 İş
Kolik Arkadaş Sohbet Ediyor.
Konu: Elektrik Kontağı Yangınları?
Kemal: Önceki
yazılarımızda farklı sorunlara, KAKEP çözümleri uyguladık. Bu yazımızda
elektrik kontağı yangınlarını ele alıyoruz.
Serdar: Çoğu
sorun gibi yangınların ana nedeni de öğretilmiş çaresizlik sendromundan
kurtulamayışımız! Kazan& Kazandır Eylem Planı “KAKEP” işe yarar.
1.
UYANIŞ: “Bilinç Dışı Körlükten Kurtul”
2.
AMAÇ: “Kazan& Kazandır Amaçlarını Belirle”
3.
HEDEF: “Hedefini Duyur”
4.
STRATEJİ: “Hedefe Uygun Strateji Seç”
5.
RİSK YÖNETİMİ: “Dinamik Önlemler Uygula”
6.
TEKLİF: “Sektör Aktörlerine/Oyuncularına Ret
Edilemeyecek Teklifler Getir”
7.
PAYLAŞIM: “Kazandığından Fazla Kazandır”
8.
TAKTİKLER: “Ortaklaşa Kazandıran Taktikler Uygula”
9.
KURALLAR: “Kazan& Kazandır Kurallarından Ödün Verme”
10.
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME”KAİZEN” “Hedefleri sürekli iyileştir”
Kemal: Geçenlerde
İstanbul Zeytinburnu
Demirciler Sanayi Sitesi'nde bir boyama atölyesine yangın çıkar. “Elektrik
kontağından çıktığı tahmin ve/veya tespit edilen yangın, deponun tamamıyla
yanmasına neden olur”. “Elektrik motorundaki bir kısa devre ile başlayan
yangında, alevlerin kısa sürede işletmeyi sardığı düşünülür” .
Serdar: Bunun gibi sıkça karşılaştığımız haberlere alıştık artık. Ülkemizde
elektriğin neden olduğu yangınlar sigara nedenleriyle birlikte ilk sıralardadır.
- UYANIŞ: “Bilinç Dışı Körlükten Kurtul”
Can: Elektrik
kaynaklı, yangınların muhtemel nedenleri arasında şunları sayabilirim. (1)
·
Elektrikli aletlerin bakımsızlığı
·
İyi yapılmamış bağlantılar
·
Aşırı yüklenmiş elektrik tesisatı
·
Hatalı kullanılan uzatma kabloları
·
Akşamları iş yerini kapatırken sigortayı indirmemek
·
Devamlı sigorta atmasını ciddiye akmamak
·
Sigorta kutusunun normal bir merdiven ile ulaşılamayacak yere konması.
·
Faz, Nötr ve Topraklama kablo renklerinin standart renklerde kullanılmaması,
yanlış bağlanması
·
Tesisatı döşeyen veya binayı yapan müteahhidin malzemeden çalması: NYAF
kablo yerine NYA kablo kullanılması
·
Sigorta kutusuna kadar Topraklama tesisatı çekilmemesi.
·
İş yerinde kullanılan üretim
makineleri, fırınlar, kompresör, çay demleme makinesi, şok makinesi soğutucular,
sıva altı priz, aydınlatma vb. gibi hatların ayrılmaması
Kemal: Yukarıdakilere
benzer nedenler elektrik yangınlarına davetiye çıkartır. Bakımsız kalan
elektrik tesisatındaki eskiyen kablolar ve/veya gevşek kablo ve sigorta
bağlantıları zamanla ısınır. Isınan
kablolar kısa devre sonucu yanmaya neden olur.
2.
AMAÇ: “Kazan&
Kazandır Amaçlarını Belirle”
Caner: Elektrik nedenli yangınların önlenmesi konusunda temelde yapılması
gerekenleri bilen çok olsa da uygulayanlar seyrektir;
·
Elektrik tesisatı
için ilgili yönetmeliklere uygun ekipmanlar seçilmeli
·
Doğru
kullanılmalı
·
Gerekli
bakımların yapılmalı
·
Isı kaynağı
ile yanıcı maddenin birbirleri ile etkileşiminin önüne geçilmeli
En önemlisi: Kaçak Akım Koruma Rölesi konmalı ve çalışır halde tutulmalıdır.(2)
Role, yalıtım hatasından kaynaklanan hata akımını algılar. Algılanan kaçak
akım değerinin belirlenen değerlerin üzerine çıkmasını engeller. Değer aşımı durumunda
bağlı bulunduğu devreyi keser.
30 mA’ da Hayat (İnsan Koruma), 300 mA’ da da
Tesisat (Yangın Koruma) koruma fonksiyonunu gerçekleştirir.
3. HEDEF: “Hedefini Duyur”
Serdar: Evlerimizde ve yaşam alanlarımızda elektrik kolayca kaçak akım oluşturabilir.
Bu tehlikeye karşı kaçak akım koruma rölesi kullanılarak önlem alınmalıdır. Kaçak
Akımın İnsan Vücuduna Olan Etkileri Nelerdir?
Can: Kaçak akım rölesi kadar önemli bir ekipman elektrik tesisatının bakım kontrollerinde
termal kameraların kullanılmasıdır. Termal kameralar oldukça etkin çözümler
sağlarlar. Onlar elektrik tesisatında ısınan bölgelerin tespit edilmesine
olanak sağlar. Isınan ekipman ve/veya kabloların değiştirilmesi ile elektrik
kontağı riski minimize olur.
4. STRATEJİ: “Hedefe Uygun Strateji Seç”
Serdar: Elektrik ve enerji sektöründe termal kamera; elektriksel problemlerin
tespitinde kullanılır.(3) Elektrik akımının geçişi sırasında materyalde oluşan
ısınma termal kamera ölçümü ile gözlenerek problem tespiti kolaylıkla
yapılabilir. Termal kamera kullanım
yerleri oldukça çeşitlidir.
·
Aşırı yük
altındaki güç transformatörleri,
·
Kablolar,
·
Kontak
noktaları,
·
Kapasitörler,
·
Motorlar vb.
sistemler
Kemal: Termal kamera görüntüsü ile ilgili yönetmelikler kapsamındaki gerek ve
yeter koşula sahip elektrik tesisatı konusunda uzman Elektrik Mühendisi
tarafınca yapılmalıdır. Aşağıdaki çalışmalar yangın riskini minimize edecektir.
·
Termal
kamera görüntüleme raporu,
·
Elektrik
tesisatı termal testi,
5.
RİSK
YÖNETİMİ: “Dinamik Önlemler Uygula”
- -Elektrik pano ve trafo sistemleri termal verimlilik analizi,
- - Elektriksel risk analizi
- -Elektriksel risk haritası
- -İş Güvenliği Uzmanları tarafınca risk analizi raporlaması
- -Elektrik tesisat uygunluk raporu
- - Tüm topraklama ölçüm muayene raporu,
- -Paratoner ölçüm raporu
Tüm ölçme ve
raporlamalar ısıl yüzey analizi ya da aşırı akım taşıma kapasitesi tespitleri
baz alınarak yorumlanmalıdır.
6.TEKLİF: “Sektör Aktörlerine/Oyuncularına Ret Edilemeyecek Teklifler Getir”
Kemal: Termal kameraların yaygınlaşması ile elektrik tesisatındaki zayıflıkları
bulabiliyoruz. Gelişen teknolojileri takip eden ve kullananlar can ve mal
kayıplarını minimize ederler. Diğerleri ise olası facialardan sonra sadece
dövünürler. Doğaldır ki, iş işten geçtikten sonra dövünmeler, ne giden malları
ne de canları geri getirebilir.
1. SÜREKLİ
İYİLEŞTİRME”KAİZEN” “Hedefleri sürekli iyileştir”
Faydalanılan
kaynaklar:
(3) (3) http://www.elpekmuhendislik.com/termal-kamera-kontrol-olcumu.html