4 İş Kolik Arkadaş Sohbet Ediyor.
Konu: Akıllı Balıkçılık?
Serdar: Karadeniz'de
26 balığın nesli tükendi. Marmara'da 143 balık yok oldu.(2)
Kemal: Marmara'da
son 40 yılda barbunya yüzde 73, çipura yüzde 48 azaldı.
Can: Palamut
yüzde 90, uskumru yüzde 95, lüfer avında yüzde 58 oranında düşme var.
Caner: Bunun ilk sebebi kirlilik!
Sanayide kullanılan tehlikeli
atıkların önemli bir kısmı arıtılmadan doğaya veriliyor.
- UYANIŞ: “Bilinç Dışı Körlükten Kurtul”
Serdar: İstanbul, İzmir gibi sahil kentlerinde, biyolojik arıtma yok denecek kadar az!
Atık sular yeterince
arıtılmadan denize boşaltılıyor.
Kemal: Denizlerin kirlenmesi balıkların neslini tüketiyor.
Kalan balıkların
fiyatları anormal yükseliyor.
Can: Balıkların azalmasının tek nedeni deniz kirlenmesi değil.
Hava kirliliği sera
gazı etkisi yaratıyor.
Denizler ısınıyor.
Hamsi gibi soğuk
denizlere ihtiyaç duyan balıklar tehlikede!
Hamsi fiyatları
uçuyor.
2. AMAÇ: “Kazan& Kazandır Amaçlarını Belirle”
Caner: Örneğin ABD verilerine göre, hava kirliliği oranları şöyledir.(3)
· Ulaşım % 60
· Sanayi % 17
· Enerji % 14
· Isınma %
9
Serdar: Ulaşımdan gelen kirlilik, trafik teki taşıt egzoz gazlarından geliyor.
Trafikte egzozundan
zehirli gaz saçan araçlar da, artan hamsi fiyatlarından sorumlu oluyor.
Kemal: Benzer şekilde kestiğimiz ve/veya yaktığımız her ağacın hamsi ve lüfer
nesline darbe oluyor.
Can: Kömür, petrol fosilleşmiş yakıt ve enerji türlerinin artan kullanımı balık
neslini azaltıyor.
Caner: Buzdolabı, kuru temizleme makinaları, tıraş
köpüğü ve koku giderici -deodorant sprey denilen- fıs-fıslar da sorumlu!
3. HEDEF: “Hedefini Duyur”
Serdar: Artan küresel ısınma sonucu
yağışların azalıyor.
Kemal: Sıcaklık ortalamaların yükselmesi kuraklık getiriyor.
Can: Kuraklık orman yangınlarına yol açıyor.
Caner: Kuraklık mevcut orman alanlarının yayılışını ve kendini yenilemesini
kısıtlıyor.
Azalan ormanlar sera gazı etkisini önlemede
yetersiz kalıyor.
Serdar: Küresel ısınma, denizlerdeki su seviyesini arttırıyor.
Artan sel ve toprak
kaymalarının bir sebebi de bu!
4. STRATEJİ: “Hedefe Uygun Strateji Seç”
Kemal: Artan hava kirliliği asit yağmurlarına sebep oluyor.
Asit yağmurları
içilebilen, kullanılabilen temiz su miktarını azaltıyor.
Su savaşları kapıda!
Can: Küresel ısınmanın getirdiği kuraklık ve seller, tarımsal faaliyetleri olumsuz
etkiliyor.
Caner: Bu durum endüstriyel
tarıma geçememiş toplumlar için büyük tehlikedir.
Onları bekleyen, kıtlık,
yoksulluk, yaşam kalitesinin düşmesi, iç göç ve sosyal huzursuzluklar olasıdır.
5. RİSK YÖNETİMİ: “Dinamik Önlemler Uygula”
Serdar: Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) yayınladığı son raporda haberler
kötü!
Aşırı ve plansız
avlanmalar nedeniyle 40 yıl sonra okyanuslarda balık kalmayacak.
Kemal: Kuzey Pasifik'te somon balığı neslinde süratle azalıyor.
Nedeni: bölgedeki
sıcaklığın normalden 6 derece artması!
California kıyılarında
binlerce deniz kuşu ölüyor.
Sorun: Denizlerin
ısınmasının yol açtığı besin kıtlığı!
Can: Şiddetli yağış ve seller ile aşırı sıcak ve soğukların nedeni, küresel
ısınma.
Caner: Küresel ısınma ve kirlilik sağlığımızı gittikçe tehdit ediyor.
Astım, bronşit ve
göğüs kanseri nedeniyle acile başvuranların sayısında önemli artışlar var.
Can: Fosil yakıt tüketimi küresel ısınmanın sebebi!
Caner: Oysa rüzgârların gücünün % 1 değerlendirsek enerji ihtiyacımıza yeter.
Kemal: Aynen! Güneşin 2 saatlik enerjisini değerlendirebilsek, 1 yıllık
ihtiyacımızı karşılar.
7. PAYLAŞIM: “Kazandığından Fazla Kazandır”
Serdar: Denizler, ısınınca balık soğuğa kaçıyor.
Bu yüzden balık azalıyor.
Balık az olduğu için
fiyatlarda yükseliyor.(4)
Kemal: Ağlar biraz küçük ve dar olduğu için ufak balıklar kaçamıyor.
Bu sefer de yavaş yavaş nesilleri kuruyor.
8.
TAKTİKLER: “Ortaklaşa Kazandıran Taktikler Uygula”
Can: Kalkan ve lagos, bunlar avlanılmamalı!
Küçükken avlanıldığı içinde nesilleri tükeniyor.
Caner: Yunanistan’da balıkçılık iyi yönetiliyor. (5)
Kemal: Balıkçılığa kapalı alanlar oluşturulmalı.
Hangi ağın nerede
kullanılacağı belli olmalı!
Kaçak ve yasadışı
avcılık için hapis dahil caydırıcı cezalar olmalı.
Serdar: Yunanistan’ la aynı denizi
paylaşıyoruz. Bizde balık daha bol ve ucuz olabilir.
Can: Balıkçılık tam profesyonel olmalı!
8.
PAYLAŞIM: “Kazandığından Fazla Kazandır”
Serdar: Yunanistan’da avlanmada
derinlik sınırı 40 metre. Yani bundan daha az bir derinlikte av yapılması
yasak.
Can: Bizde 24 metre! Neden aynı
uygulamaya geçmiyoruz.
Caner: Balıklar denizin ilk 40
metresinde, hem ürer hem beslenirler.
Kemal: Bu avlanarak, hem oradaki balığı
hem de o balığın neslini kurutuyoruz.
Caner: Kurallara uymayan balıkçılar ve satıcılar için ödüllü ihbar sistemi öneriyorum.
Caydırıcı ceza örneği
veriyorum,
·
Hapis
·
Ağır para
cezası
·
Meslekten men
·
Kamu hizmetlerinden
men
Kemal: Ödüllü ceza sistemi şöyle çalışır;
·
Kurallar
balık satılan yerlerde sigara içme yasağı ve cezası gibi ilan edilir.
·
Duyurularda
yasağa uymayan durumları ihbar eden vatandaşın alacağı ödül açıklanır.
·
Vatandaş standart
dışı ve /veya balıkları avlananları/satanları fotoğraflar.
·
İlan edilen
wh…s app hattına gönderir.
·
Kesilen ceza
sorumluya whats app üzerinden duyurulur.
·
Ceza 3 iş
gününde kesinleşir.
·
Ceza bedeli
2 gün içinde yatırılır.
·
Yatırılan bedelin
% 20 si ihbar ödülü olarak vatandaşın hesabına yatırılır.
9.
KURALLAR: “Kazan& Kazandır Kurallarından Ödün Verme”
Serdar: Kişi başı
balık tüketiminde AB ortalaması 26 kilo civarında, bizde 8!
Can: Gırgır, trol,
dinamit, zıpkın...
Allah ne verdiyse kullanıyoruz.
Gene de netice kötü!
Kişi başı balık tüketimi yetersiz,
Balık çeşitleri azalıyor.
Balık fiyatları artıyor.
Akıllı balıkçılık dışında çözüm kalmadı.
Balıkçılık sektörü, “KAKEP”
Kazan& Kazandır Eylem Planından faydalanabilir.
Kemal: Türkiye 20.000 civarında balıkçı gemisiyle AB
ülkeleri arasında en büyükler arasında!
Buna rağmen ortalama balık tüketimi 10 kilo civarında.
Başta kalp sağlığımız ve gençlerimizin ruh, sizin, beden
gelişimi balık tüketimiyle alakalı
Toplumca balık üretimi ve tüketimini katlayabiliriz.
10.
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME”KAİZEN” “Hedefleri sürekli iyileştir”
Faydalanılan kaynaklar
(3)
http://havakirliligivekureselisinma.blogspot.com.tr/
(5)
http://www.hurriyet.com.tr/komsuda-balik-bol-bizde-yok-cunku-40209633
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder